Kayısı kokulu memleket: Malatya

Haber ve Fotoğraf: Emre Alperen Borazan

Doğu Anadolu’nun incisi, güzellikleri ile gözleri büyüleyen, kayısı diyarı Malatya’nın, tarihi ve kültürel dokusunun zarar görmeden günümüze ulaşmasıyla, bu alanların gezi durakları haline geldiğini görüyoruz.

Malatya’nın en hareketli noktalarından biri; Fotoğraf Makinesi Müzesi’ne, Oyuncak Müzesi’ne, Kültür Evi’ne, restoranlara, hediyelik eşya dükkânlarına ve kafelere ev sahipliği yapan şirin ve şehrin minimalist noktalarından bir tanesi olan Sanat Sokağı. Sokak içerisinde yer alan Fotoğraf Makinesi Müzesi ve Oyuncak Müzesi’ni ziyaret için herhangi bir ücret talep edilmemesi, hafta sonu gezileri için Sanat Sokağı’nı uğrak mekânlardan biri haline dönüştürüyor. Çocuklar için gönüllerince eğlenebilecekleri dünya oyuncaklarını, bez bebeklerden ahşap arabalara kadar birçok oyuncağı yakından görme şansı yakalayabilecekleri oyuncak müzesi 08.00 – 17.00 saatleri arasında ziyaretçi kabul ediyor.

Sokağın sonunda bulunan Malatya’da temsili hale gelmiş yapıtların bulunduğu mini gezi alanında, Beşkonaklar, Yeni Camii, Eski Malatya Ulu Camii, Hekimhan Taşhan ve Nemrut dağının minyatürleri bulunuyor.

Beşkonaklar

Geleneksel Malatya konakları (Beşkonaklar), iki katlı olarak ve 5-6 yapının bütünleşik olarak inşa edilmesi ile kendine ait has bir yapı tarzına sahiptirler ve buralarda geçmişte Malatya’nın önde gelen aileleri ikamet etmiş.

Bölgenin iklimine bağlı olarak birbirleri ile uyumlu ve küçük pencerelere sahip olan konaklar, kalın duvarlarla inşa edilmiş. Zemin kısımları kullanım amaçlarına göre inşa edilirken, genel olarak ahşap kapının koruduğu bir giriş kısmı, devamında zahirelik (dükkânlar) ve devamında hızna şeklinde anılan mutfak ve kış damı ismi verilen büyük odalar ziyaretçileri karşılıyor.

Beşkonaklar Etnografya Müzesi

Beşkonaklar diye tabir edilen bölgenin içerisinde yer alan konaklardan bir tanesi Etnografya Müzesi olarak hizmete açılmış. Müzede, Malatya yöresine ait etnografik eserler sergileniyor. Yöre insanın giyim tarzlarının, geleneksel Malatya yaşantısının canlandırıldığı müze 08.00-17.00 saatleri arasında ziyaretçi kabul ediyor. Konağın avlusunda çeşitli yerlere ait kitabeler sergileniyor.

Müze içerisinde yer alan geleneksel Malatya evi 4 bölümden oluşuyor. Giriş kısmına “Sofa” adı verilmiş, bu bölümde halı dokuyan bir kadın heykeli bulunurken, girişin sağ tarafında bulunan mutfakta annenin yemek yaparken, çocuğunun ise yer sofrasında yemek yerken ki halleri canlandırılıyor. Mutfağın sol kısmında kalan günlük oda isimli bölümde büyükannenin evin küçük kızının saçlarını taradığı hali canlandırılıyor. Evin merkezi konumunda yer alan oturma odasında evin babası oturup, dinlenirken evin uşağının bağlama çaldığı canlandırılmış. Müzenin diğer kısmında ise tarihi kapı kolları, erkek ve kadınlara ait giyim ve süs eşyaları, silahlar, halı dokumacılığında kullanılan araçlar ve mutfak malzemeleri gibi yöreye ait kalıplaşmış malzemeler sergileniyor.

Şire Çarşısı

Malatya’nın bir diğer uğrak noktası olan ve şehrin merkezi konumunda bulunan Şire Çarşısı, Malatya’ya ait yöresel ürünlerin satıldığı bölgedir ve bir pazar yeri niteliği taşıyor. Kayısı ile yapılan kayısılı çikolata, kayısı çerezi, kayısı atomu ve kayısı ezmesi gibi her türlü ürünü bulabileceğiniz çarşıda dilediğiniz ürünü satın almadan önce tadına bakabilmek çarşının bir diğer ilgi çekici noktası.

İstanbul Pasajı: Kitapseverlerin mekânı

Kitapseverler için şehir merkezinde yer alan pasajda çeşitli kitap evlerinin yanı sıra nostaljik kahvehaneler bulunuyor. Kitapların farklı noktalara oranla uygun fiyatlı olarak bulunabilmesi ve alışverişinizi tamamladıktan sonra oturup bir çay molası verebilecek bir mekân oluşu pasajın genellikle tercih edilme sebepleri arasında yer alıyor.

Malatya’nın dillerden düşmeyen, doyumluk değil tadımlık lezzetleri

Kâğıt Kebabı

Yağsız kuzu etlerinin arasına bir parça kuyruk yağı koyularak, parça parça kesilen yağlı kâğıtlara sarılması ile başlar hikâyesi. Kısık ateşte yavaş yavaş pişen etler, ısı ile pamuk gibi olana kadar pişirilir. Pişen etler kâğıtları açılarak, tabağa serilir. Yanına Malatya’ya özgü kayısılı pilav ile servis edilirken damaklara unutulmayacak şölenler yaşatıyor.

Aşçı Yemeği

Alışılagelmişin dışında olan bu yemeğin olayı epey değişik; normalde bir mekâna oturduğumuzda yemek istediğimiz şeyleri sipariş ederiz, Malatya’da aşçı yemeği sipariş ettiğiniz takdirde siz istediğinizi değil, ustanın istediğini yersiniz. Pirinç ve bulgur pilavının karıştırılması ile oluşturulan pilavın etrafına ustanın istediği yemek çeşitlerini ve mezeleri sıralaması ile oluşan tabaklar her birinin farklı olması oldukça ilgi çekici.