İletişim Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. A. Fulya Şen, Fırat Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik projeksiyonu, Fakültenin mevcut uygulamaları ve genel olarak iletişim eğitimi ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
– Sayın Hocam, sizinle genel olarak iletişim eğitimi ve bu bağlamda Fırat Üniversitesi İletişim Fakültesi hakkında konuşmak istiyoruz. Sizce, iletişim fakültelerinde verilen eğitim nasıl olmalıdır?
Sosyal bilimler içinde interdisipliner bir alan olarak dikkat çeken iletişim çalışmaları konusu pek çok disiplin ile yakından ilişkili… Alandaki ilk araştırmacıların ve temel kuramcıların sosyoloji ve siyaset bilimi kökenli olduğunu, hatta matematiksel iletişim modellerini geliştiren kuramcıların mühendis olduğunu görüyoruz. Bu eğilim günümüzde de güçlü bir şekilde devam ediyor. Ancak, sadece bununla da sınırlı değil; sosyal psikoloji, edebiyat, tarih, dilbilim gibi alanlar da bizim beslendiğimiz kaynakları oluşturuyor. İletişim ve medya çalışmalarının bir bilim dalı olarak sınırlarının çok geniş olması ve interdisipliner doğası bu alanı çok ilgi çekici hale getirirken, diğer taraftan akademisyenler açısından farklı zorlukları da beraberinde getiriyor. Çünkü, ilişkili olunan diğer alanları da iyi kavramayı gerektiriyor. Öte yandan, iletişim ve medya çalışmaları alanının teknolojik bir boyutu da var. 21’inci yüzyılın ilk yıllarından başlayarak bir iletişim devrimine ve gündelik hayatın gözle görülür bir biçimde dönüştüğüne tanıklık ediyoruz. Bu bakımdan, iletişim teknolojilerinin hem araçsal yönünü hem de arka planındaki toplumsal ve ekonomik dinamikleri, toplumsal alan ve teknoloji arasındaki ilişkiyi iyi anlamak gerekiyor.
İletişim eğitiminin nasıl olması gerektiği konusuna gelince, iletişim alanındaki eğitimi çok farklı şekilde tasarlamak mümkün… Dünyada ve Türkiye’de iletişim eğitimi alanında benzer bir anlayış görülmekle birlikte, ayrışmalar da gözlenebiliyor. Kimi üniversiteler teknolojiye dayalı uygulamalı eğitime ağırlık verirken, kimileri de kuramsal yapıyı güçlü tutmayı ve uygulamayı da bu kuramsal temelin içine katmayı önceliyor. Her iki yaklaşım da kendi içinde mantıklı olabilir. Sektörün ve pazarın beklentileri ve gereklilikleri aslında eğitimin içeriğini belirliyor. Sektör, üniversiteyi şekillendiriyor bu anlamda… Ancak, Fakülte olmanın gereği hem kuramsal bir birikim sağlamak hem de bu kuramsal bilgiye dayanarak teknolojinin araçsal kullanımına yönelik bir uygulama becerisi kazandırmaktır.
İşte bu noktada, kuram ve uygulama ikilemini aşarak, ‘multimedia skills’ olarak adlandırılan çoklu ortam becerilerini temel düzeyde edinmiş, aynı zamanda kuramsal bilgiyi içselleştirmiş ve araştırma yapmayı öğrenmiş nitelikli bireyler yetiştirmeyi amaçlıyoruz. Bu bakımdan, kuramsal bilgiyi ve sektörün gerektirdiği uygulama bilgisini içeren bir yaklaşımı benimsiyoruz. İletişim alanında çalışan akademisyenler olarak dünyada ve Türkiye’de medya endüstrisindeki gelişmeleri takip ederek ve medya sektörünün gerektirdiği yeni becerileri iyi analiz ederek hem kendimizi hem de öğrencilerimizi hızla değişen bu dünyaya hazırlamak zorundayız. Bu amaçla, fakültemizdeki tüm bölümlerde müfredat yenileme çalışmalarını sürdürüyoruz ve derslerimizi çağın gerekliliklerine göre güncelliyoruz. Medya alanı çok hızlı bir devinim gösterdiğinden ve teknoloji ile bütünleşik olduğundan, iletişim bilimciler olarak hızlı bir şekilde bu yenilikleri kavramamız, bunlara adapte olmamız ve öğrencilerimizi de bu doğrultuda hazırlamamız gerekiyor. Biz de bu bilinçle kendimizi yenilemeye ve bu yenilikleri öğrencilerimize aktarmaya çalışıyoruz.
– Fırat Üniversitesi İletişim Fakültesinde uygulamalı eğitimi destekleyen olanaklar nelerdir?
Fakültemizde öğrencilerimizin pratik yapmasına olanak sağlayan ve uygulamalı eğitimi destekleyen bileşenler bulunuyor. Örneğin, Fırat TV ve Radyo Fırat stüdyolarında öğrencilerimiz doğrudan bir medya kuruluşu ortamını deneyimliyor ve böylece profesyonel bir ortamı görmüş oluyor. Ayrıca, Gazetecilik Bölümününün uygulama aracı olan Fırat Haber Gazetesi ise öğrencilerimize habercilik alanında pratik yapma olanağı sağlıyor. Fırat Haber Gazetesi fakültemizin bir markası olmakla birlikte, Gazetecilik Bölümü öğrencilerinin daha çok ilgisini çekiyor, ama diğer bölümlerdeki öğrencilerimizin de katılımına açık ve biz de böyle olmasını istiyoruz. Çünkü, iletişim alanının alt dalları birbirleriyle çok iç içe ve yakından bağlantılı… Örneğin, Halkla ilişkiler ve Tanıtım Bölümü mezunu olan bir kişi gazeteci olabileceği gibi, tersi de mümkün… Radyo TV ve Sinema mezunları da gazeteci olabilirken, gazetecilik eğitimi almış bir kişi de televizyon ve sinema alanında kendini geliştirebilir veya tüm mezunlarımız bu ortamları birleştiren dijital medya dünyasında çalışabilir; çünkü, aldıkları eğitim bu nosyonu kazandırıyor. Alanın sınırları çok geçirgen ve bu alt dallar tümüyle medya endüstrisinin tamamlayıcı parçalarını oluşturuyor.
– Fırat Haber Gazetesi’nin öğrencilerin eğitimine temel katkısı nedir?
Fırat Haber Gazetesi, kuramsal eğitimin uygulamaya dönüştüğü ve öğrencilerimizin gazetecilik pratiğini deneyimledikleri bir mecra olması bakımından fakültemizin en önemli çıktılarından birini oluşturuyor. Burada gönüllü olarak çalışan öğrencilerimizin haber toplama ve yazma pratiğini geliştirmelerini hedefliyoruz. Gazetemizde öğrencilerimizin etkinlik izleme, röportaj yapma, araştırma dosyası hazırlama ve alandan haber toplama gibi bütün muhabirlik süreçlerini deneyimlemesi onların mesleğe hazırlanmalarını sağlayan önemli fırsatlar sunuyor.
– Fırat Haber uygulama gazetesi için yeni planlarınız nelerdir?
Fırat Haber Gazetesi atölyesinin profesyonel bir haber odası gibi çalışmasını hedefliyoruz. Ancak, bunun için öğrencilerimizin daha istekli olmaları, gazeteciliği hem bir meslek hem de bir yaşam tarzı olarak görmeleri gerekiyor. Bizim buradaki amacımız, öğrencilerimizin kendi haberlerini üretmeye başlamalarını ve gazetecilik nosyonunu kazanmalarını sağlamak… Ayrıca, Fırat Haber Gazetesi’ni günümüzün yayıncılık teknolojileriyle bütünleştirerek dijital platforma taşımak da en önemli hedeflerimiz arasında yer alıyor. Öğrencilerimizin dijital gazetecilik uygulamalarına da adapte olması ve çoklu ortam becerilerini kazanması için gerekli düzenlemeleri yapmaya çalışıyoruz. Çok yakında Fırat Haber Gazetesi web tabanlı olarak yayın hayatına başlayacak; ayrıca basılı olarak da yayımlanmaya devam edecek. Böylece, hem geleneksel hem de yeni medya deneyimini aynı anda sunacak. Bu noktada, öğrencilerimizin dijital gazetecilik deneyimini de yaşamaları ve bunun gerektirdiği yeni becerileri edinmeleri öğrenme süreçlerinin yeni bir boyutunu oluşturacak. Ayrıca, şunu da belirtmek isterim. İletişim teknolojilerindeki yeni gelişmeler öğrenciler için olduğu kadar, bu alanda çalışan akademisyenler olarak bizler için de yeniliklerle dolu… Hepimiz bu süreçte aslında yeniden öğreniyoruz.
– İletişim Fakültesi ile ilgili son olarak eklemek istediğiniz konular var mı? Ayrıca, öğrencilerinize en önemli tavsiyeleriniz nelerdir?
Son olarak şunu eklemek isterim. Planlarımız sadece Fırat Haber Gazetesi ile sınırlı değil elbette… Uygulama derslerinin niteliğini artırmaya dönük olarak çok yönlü planlamalar yapıyoruz. İletişim ve medya alanındaki prestijli yarışmalardan ödüller alıyoruz, bunlar bizi motive ediyor. Bu mecralardaki görünürlüğümüzü artırırken, aynı zamanda ödül aldığımız alan kategorilerini de genişletmeyi planlıyoruz. Böylece, öğrencilerimizin kendi başarı hikayelerini yazmalarına da olanak sağlamış oluyoruz. Bu noktada, öğrencilerime tavsiye edeceğim en önemli şey, alandaki gelişmeleri izlemeleridir. Böylece, neye hazırlanacaklarını daha iyi görebilirler. Bir de öğrenmeyi hiç bırakmamak çok önemli…
– Sayın Hocam, verdiğiniz bilgiler ve bu röportaj için çok teşekkür ederiz.
Ben de sizlere çok teşekkür ederim. Öğrencilerimi bir muhabir olarak görmek çok keyifliydi.
Haber: Resmiye Tokgöz / Şahnaz Yiğit / Oğuzhan Uzan
Fotoğraf: Oğuzhan Uzan
