Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından 5 ana gösterge ve 45 alt gösterge doğrultusunda, Türkiye’deki 172 üniversitenin 2018 yılı verileri kapsamında üniversitelerin genel bir değerlendirilmesinin yapıldığı “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporu 2019” açıklandı.
YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç rapora ilişkin bir açıklamada bulundu. Prof. Dr. Saraç, yaptığı açıklamada üniversitelerin faaliyetlerine ilişkin değerlendirmelerin kanıt temelli yapılabilmesi amacıyla YÖK’te oluşturdukları komisyonun “üniversite izleme ve değerlendirme çalışmasını” yürüttüğünü ve bu kapsamda 45 gösterge belirlendiğini belirtti. Belirlenen göstergelerin “eğitim ve öğretim”, “araştırma-geliştirme, proje ve yayın”, “uluslararasılaşma”, “bütçe ve finansman” ile “topluma hizmet ve sosyal sorumluluk” ana kategorileri altında gruplandığını aktaran Prof. Dr. Saraç, şunları söyledi: “Bilindiği üzere üniversitelerin bir akademik takvim yılı içerisindeki bilimsel ve kurumsal faaliyetleri bir sonraki yılın Nisan ayından sonra ölçülebilmektedir. Bu nedenle her bir üniversitemizin 2018 yılı içinde yaptıkları faaliyetlerin sonuç raporu 2019 yılı sonunda yayınlanmıştır. Kamuoyu ile paylaştığımız bu rapor 2018 yılına ait bütün üniversitelerimizin genel bir değerlendirmesidir. Verilerin büyük bir kısmı üniversitelerden, bazı göstergelere ilişkin veriler ise çeşitli ulusal ve uluslararası veri kaynaklarından elde edilerek sisteme aktarıldı.
Söz konusu her bir üniversiteye ait İzleme ve Değerlendirme Raporları https://www.yok.gov.tr/universiteler/2018-izleme-ve-degerlendirme-raporlari adresinde kamuoyunun erişimine açıldı. Raporun, akademi yöneticilerine ve okuyucularına üniversitelere ilişkin etraflı bir değerlendirme fırsatı sunacağını, yükseköğretim sisteminin iyileştirilmesine yönelik ne tür müdahalelerde bulunulabileceğine ve hangi alanlarda araştırmalar yapılabileceğine ilişkin ipuçları vereceğini değerlendiriyor, yükseköğretim sistemimize şeffaflık ve hesap verebilirlik kapsamında çok önemli katkılar sunmasını bekliyoruz.”
2018 yılı verileri analiz edilerek genel değerlendirme yapıldı
Raporda, her bir göstergenin ayrıntılı açıklaması, göstergeye ilişkin genel durum ve uygun olan göstergeler için en yüksek veri değerine sahip üniversiteler belirtildi. Çalışma kapsamında 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında aktif faaliyette bulunan 172 üniversitenin verileri analiz edildi. Sonuçlanan rapora göre 2018’de üniversitelerin doktora programlarından 7 bin 250 öğrenci mezun oldu. Ayrıca yükseköğretim sistemindeki gelişmeler doğrultusunda mezun sayısının gelecek yıllarda artmasının beklendiği bildirildi. Rapor verileri doğrultusunda, mevcut öğretim üyesi sayısının yaklaşık 75 bin olduğu dikkate alındığında gelecekte ortaya çıkması muhtemel öğretim üyesi ihtiyacının zorlanmadan karşılanabileceği ifade edildi.
Rapora göre, 2018 yılında yapılan Kamu Personel Seçme Sınavlarında (KPSS) 162 üniversitenin en az bir programı ilk yüzde 10’luk dilime girerken 2018’de yapılan Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavlarında (ALES) ise 157 üniversitenin en az bir programı ilk yüzde 10’luk dilime girdi.
Raporda üniversitelerin bilimsel yayınlarına dair sonuçlar yer aldı. 168 üniversitenin ulusal hakemli dergilerde yayını yayımlandı. Aynı yıl SCI, SSCI-Expanded, SSCI, AHCI ve ESCI endeksli dergilerde kurum adresli yayını yayımlanan üniversite sayısı ise 169 oldu. 2014-2018 yılları arasında yayımlanmış yayınlar dikkate alındığında 2018 yılında 163 üniversitenin toplam 16 bin 256 kurum adresli yayını en yüksek yüzde 10’luk dilimde atıf aldı.
821 patent başvurusu olumlu sonuçlandı
Geçen yıl 115 üniversite bin 683 patent faydalı model veya tasarım başvurusunda bulundu. Aynı yıl 95 üniversitenin 821 patent başvurusu olumlu sonuçlandı. YÖK’ün raporuna göre, geçen yıl 152 üniversite ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca desteklenen 5 bin 770 Ar-Ge projesi yürüttü.
Fırat Üniversitesi “Değişim Programlarına Katılan Öğretim Elemanı Sıralaması”nda 2’nci oldu
Uluslararası değişim programlarına katılan öğretim elemanı sayısının en yüksek olduğu üniversiteler arasında Fırat Üniversitesi ikinci sırada yer aldı. 2017-2018 eğitim ve öğretim yılında 151 üniversitede bin 219 yabancı uyruklu doktoralı öğretim elemanı istihdam edildi, 165 üniversitede toplam 126 bin 681 yabancı uyruklu öğrenci öğrenim gördü.
2018 yılında 100 üniversite, uluslararası değişim programları aracılığıyla yurt dışındaki üniversitelerden gelen bin 368 öğretim elemanını misafir etti. Aynı yıl 131 üniversite uluslararası değişim programları aracılığıyla yurt dışındaki üniversitelere 2 bin 512 öğretim elemanı gönderdi. Geçen yıl 131 üniversite, uluslararası değişim programları aracılığıyla yurt dışındaki üniversitelerden gelen 5 bin 609 öğrenciyi misafir etti. Aynı yıl 165 üniversite, uluslararası değişim programları aracılığıyla yurt dışındaki üniversitelere 20 bin 917 öğrenci gönderdi. 2018 yılında 135 üniversitede uluslararası fonlardan yararlanarak bin 105 proje yürütüldü.
Yayımlanan raporda üniversitelerde öğrenci başına yapılan harcamalar da yer aldı. YÖK’ün raporuna göre, 2018 mali yılında öğrenci başına yapılan cari harcama miktarı ortalaması 12 bin 735 lira oldu. Bu miktara bina yapımı ve onarımı, makine ve teçhizat alımı gibi yatırım harcamaları dâhil edilmedi. 2018 mali yılında 152 üniversite, bütçelerinin ortalama yüzde 4’ünü Ar-Ge kapsamında harcadıklarını beyan etti.
2018 yılında 105 üniversite, “Ar-Ge, verimlilik artırma, ürün geliştirme, inovasyon” gibi alanlarda endüstri ile ortak 3 bin 286 proje yürüttü. 2018 yılında 145 üniversitede 2 bin 793 sosyal sorumluluk projesi yürütüldü. Dezavantajlı gruplara yönelik sosyal uyum ve kapsayıcılığa ilişkin ise 147 üniversitede 2 bin 798 faaliyet düzenlendi. 2018 yılında 161 üniversite sürekli eğitim merkezleri ve dil merkezleri aracılığıyla 171 bin 681 sertifika verdi. Geçen yıl kamu kuruluşlarının iş ve hizmet süreçlerini iyileştirmek amacıyla 144 üniversitede 2 bin 237 ortak proje yürütüldü.
Kaynak: www.yok.gov.tr
