Haber: Cansu Özdemir
Dünyanın ve Türkiye’nin gündeminden düşmeyen, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasını yıkıma uğratan kadına şiddet meselesinin maalesef önüne geçilemiyor. 2024 yılının başlangıcından bugüne öldürülen kadın sayısı 100’ü geçmiş durumda. Peki, kadına şiddet nedir? Nasıl tanımlanır? Nasıl mücadele edilir?
Adalet Bakanlığı’nın tanımlamasına göre şiddet; bireyin fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik yönden zarar görmesiyle ya da acı çekmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel hareketleri, buna yönelik tehdit ve baskıyı ya da özgürlüğün keyfi engellenmesini de içeren, fiziksel, cinsel, psikolojik, sözlü veya ekonomik her türlü tutum ve davranıştır. Kadına yönelik şiddet ise kadınlara, yalnızca kadın oldukları için uygulanan veya kadınları etkileyen, cinsiyete dayalı bir ayrımcılıkla kadının insan hakları ihlaline yol açan her türlü tutum ve davranıştır.
Kadına yönelik şiddet söz konusu olduğunda toplumsal zeminde en çok gündeme gelen meselelerden biri kadın cinayetleridir. Kadın cinayeti; kadınların sırf kadın oldukları için öldürüldüğü durumları adlandırmak için kullanılmaktadır. Toplumsal cinsiyete bağlı cinayetleri takip eden ve şiddet mağdurlarına destek sağlayan Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’na göre, geçen yıl Türkiye’de en az 403 kadın, mevcut, eski eşleri veya kendilerine yakın diğer erkekler tarafından öldürüldü.
Kasıtlı ve şüpheli ölümlerin bu kadar yoğun yaşandığı bir ortamda, kadınlar her çeşit şiddete maruz kalıyorlar. Kadınlar bu ortamda dayanışma içerisinde bulunarak kendilerine daha yaşanılabilir bir dünya yaratmaya çabalıyorlar. Bu haber yazımızda bu dayanışmanın taraflarından biri olan Malatya Kadın Dayanışma ve Eğitim Derneği Genel Başkanı Nilüfer Kısak ile mücadeleleri hakkında konuştuk.
Kurumunuzun amaçlarından ve politikalarından bahseder misiniz?
“Yürüttüğümüz projelerle kadınlara fiziksel, psikolojik, hukuksal destek verip sonraki süreçte onları istihdam ediyoruz. Varlık sebebimiz ve gayemiz kadınlara fayda sağlamak. Bu anlamda da çalıştığımız kadın arkadaşlarımızdan çok güzel geri dönüşler alıyoruz.
Şiddete maruz kalan kadınlar, sosyal medya üzerinden yahut bizimle birebir iletişime geçerek başvuruda bulunabilirler. Bunlara ek olarak diğer kuruluşların yönlendirmesi ile alan çalışması yapıyoruz ve alandaki kişilerin yönlendirmesi ile de kadınlar başvuruda bulunabiliyor.”
Böyle bir kurumda çalışmak size ne kazandırdı?
“Kurumu zaten kadınlara destek olmak adına idealist bir düşünce ile kurduk. Tüm çabamız söz konusu durumu olabildiğince iyileştirmek. Bu süreçte kadınlara destek olmak bana da birçok açıdan farkındalık kazandırdı. Ben de şiddet türlerinin bunca çeşitli olduğunu bu çalışmalar sayesinde öğrendim. Burada olmak bu çalışmalar içerisinde olmak elbette üzücü ama çevreme sağladığım katkı da böylece artmış oluyor.”
Kadına şiddet hakkında neler düşünüyorsunuz?
“Kadına şiddet bir insanlık suçudur”
Kısak kadına yönelik şiddeti değerlendirirken her türlü şiddete karşı olduklarını belirterek şunları söyledi:
“Biz sadece kadına özel olarak değil genel olarak şiddet eylemini reddediyoruz. Şiddetin hiçbir haklı tarafı olmadığını savunuyoruz. Her ne kadar kadın ve erkek eşitliği olsa da kadın toplumsal anlamda örseleniyor. Bu yüzden eşitliği vurgulamak adına kadına dair çalışmalar yürütüyoruz. Kadına şiddeti bir insanlık suçu olarak görüyoruz.”
Şiddet tanımlamasını açabilir misiniz?
“Çoğu insan şiddete maruz kaldığının farkında değil”
“Şiddet denilince ilk aklımıza gelen fiziksel şiddet olsa da şiddetin çok farklı boyutları var. Mesela psikolojik şiddet, ekonomik şiddet, dijital şiddet… Hatta çoğu insan şiddete maruz kaldığının bile farkında değil. Bu farkındalık bizim verdiğimiz eğitimler ve destekler sayesinde açığa çıkıyor genelde. Şiddetin bu boyutlarının yaşı, cinsiyeti veya okuryazarlığı yok. Her koşulda her makamda insan bu şiddet türlerinden birine maruz kalmakta.”
Burada kadınlar için yaşam nasıl devam ediyor?
“Kadınların yaşadığı şiddet ile baş etme tekniğinin yanı sıra kendisini iyileştirmesi adına psikolojik destek sağlıyoruz. Öncelikle problemi analiz ediyoruz. Daha sonra probleme yönelik çözüm önerileri, hukuki destek, psikolojik destek sağlayarak güçlendiriyoruz. Daha sonra takip süreci başlıyor. Anne çocuk oyun grupları düzenliyoruz. Anne ile çocuğun bağının iyileşmesi ve kuvvetlenmesi için eğitimler veriyoruz.”
Türkiye’ye genel olarak baktığınızda şiddete dair hangi okumaları yapıyorsunuz?
“Türkiye genelinde şiddet olayları bilindiği üzere bir hayli fazla ama il bazında bakıldığında Malatya’da üzücü sonuçlar var. Malatya şiddet konusunda üçüncü sıralarda yer almakta. Bu sıralamanın gerilemesi ve şiddetin en aza inmesi için çalışmalar yürütmekteyiz.”
Sizi sarsan bir vaka ile karşılaştınız mı?
“Evet, ilk aldığım başvurulardan biriydi. Baba-kız arasında yaşanan ensest bir vakaydı. Anne tarafından anlaşılamayan bir kız çocuğu vardı. Çocuk her ne kadar kendisini ifade etmeye çalışsa da annesi tarafından anlaşılamamıştı. Kızla konuşarak çözüm sürecine başladık. Öncelikle savcılığa haber verdik. Baba tutuklandı.
Kadınların iyileşme süreci bitene kadar süreci takip ediyoruz. Onları asla yalnız bırakmıyoruz.”
Kadına yönelik şiddet önlenebilir mi?
“Sağlıklı birey sağlıklı çocuklukla mümkün olur”
“Öncelikle ataerkil anlayışın önüne geçmeliyiz. Çünkü bu anlayış şiddeti tetikleyici bakış yaratıyor. Bu nedenle özellikle erkek çocuklarının insani değerler aşılanarak yetiştirilmesi önemli. Sağlıklı birey sağlıklı çocuklukla mümkün olur. Bir yerde şiddet eğilimi veya durum varsa psikolojik destek ihmal edilmemeli. Önlemi alınan her şey olumlu sonuçlar doğurur.”
Kadınlar şiddete maruz kaldığında ne yapmalı?
Şiddete karşı başvurulabilecek yerler: Polis merkezleri ve jandarma karakolları, cumhuriyet başsavcılığı, aile mahkemesi hâkimliği
Destek alınabilecek kurumlar: Alo 183: Aile, Kadın, Çocuk ve Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı, ALO 155 polis imdat, ALO 156 jandarma imdat, 112 ACİL, 0212 656 96 96 Aile İçi Şiddet Acil Yardım Hattı, aile ve sosyal politikalar il müdürlükleri, ŞÖNİM (Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi), kadın sığınmaevleri, sağlık kuruluşları, barolar, kadın sivil toplum kuruluşları, belediye kadın dayanışma merkezleri
