Haber: Beyza Yıldırım
Son günlerde hayvanlara karşı artan şiddet haberleri, hayvanların haklarının tartışılması meselesini gün yüzüne çıkardı. Toplum tarafından özellikle sokak köpekleri ve cins köpeklere karşı alınan tavır, hayvanların perspektifinden olay ve olgulara bakışı önemli hale getirdi. Köpeklerin belli bir beden dili ve içsel sezgilerinin olduğunu; dolayısıyla onlarla konuşarak iletişim kurabileceğinizi biliyor muydunuz? Fırat Haber ekibi olarak Veteriner Hekim Servet Dirhem ile köpekler hakkında konuştuk.
Köpekler, sosyal çevrede insanla var olma mücadelesi yaşayan canlıların başında gelir. Dolayısıyla onları tanımak ve anlamak, toplumun ve çevrenin süreğenliği açısından büyük önem arz eder. Köpekleri hareketlerinden, seslerinden, duruşundan ve bu gibi birçok özelliklerinden tanımaya ve yorumlamaya çalışırız.
“Köpeklerin hareketlerini ve davranışlarını çok iyi bilip bilinçlenmek gerekir”
Veteriner Hekim Servet Dirhem, köpeklerin 5 duyu dışında farklı duyuları da olduklarını belirtiyor. Köpeklerle iletişim kurmanın ilk faktörünün onla empati kurmak olduğunu vurguluyor. Köpeklerle iletişimde kişilerin de beden dilinin etkisi olduğunu; hatta havlayan bir köpeğe susması için bağırıldığında köpeğin bunu yanlış anlayarak, daha yüksek sesle havlamasının bir iletişim bozukluğu olduğunu söylüyor ve ekliyor:
“Yine bir başka empati biçiminden bahsedeceğim. Sokakta gördüğümüz bir köpeğe dişlerimizi göstererek üzerine eğilmemiz ona korku verebilir ve buna karşılık köpekten ısırma, havlama, hırlama, korku ya da kaçma gibi tepkiler alabiliriz. Bu kargaşayı önlemek ve köpeğe yaklaşımı doğru şekilde yapabilmek için köpeklerin hareketlerini ve davranışlarını çok iyi bilip bilinçlenmek gerekir.
Onlar insanlara bazen dost olur bazen insanları korumak için kullanılır, bazen de eğitilip operasyon ve görev amacıyla bizimle var olurlar.
Köpekleri yaptığı tek bir harekete bakarak değerlendiremeyiz, yaptığı hareketi ve bedenini bütünsel olarak değerlendirip yorumlamamız gerekir. Mesela köpeklerin kulak ve kuyruklarının dikleşmesi onların bizi ısıracağı anlamına gelmez. Bu onların heyecanlandıklarında yaptığı harekettir. Yine bunu anlamak, olaya bütünsel olarak bakmakla ve onları yeterince yorumlayabilmekle anlaşılır.”
“İnsan ve köpek arasında duygu bulaşması vardır”
Köpeklerin havlama tonlarının ne istediklerini açığa çıkardığını belirten Veteriner Hekim Dirhem, “Köpeklerin beden dili doğuştan değil sonradan kazandırılmıştır. Tabii bu da onları eğiterek yapılabilir. Köpeklerin öyle bir mekanizması vardır ki bizim duygularımızı anlayıp yorumlayabilirler. Hatta biz üzüldüğümüzde üzgün, sevindiğimizde ise heyecanlı ve oyun isterler. İnsan ve köpek arasında duygu bulaşması vardır” dedi.
Köpeklerin insanları anlayabilmesi ve insanların da onlarla etkili bir şekilde anlaşabilmesi için bazı yapılması gereken önemli iletişim kurallarının olduğunu belirten Veteriner Hekim Dirhem, şu ifadeleri kaydetti:
“Bunlardan biri ses tonumuz. Onlarla konuşurken tıpkı bir bebekle konuşur gibi düşünürsek onları anlamamız daha da kolaylaşır. İkinci ise beden dilimizi ses tonumuzla birlikte kullanmaktır. Örneğin bir köpeğe el çırparak gel dememiz onu bize getirebilir. Ses tonumuzu sıradan bir konuşma gibi yaparsak köpek bundan hiçbir şey anlamayacaktır. Etkili bir iletişimde ses tonu, beden dili ve coşkulu bir ifade çok önemlidir. Size bir de köpeklerin geveze olmasından bahsedeceğim. Köpekler gevezedir çünkü kendilerini ifade etmelerinde yaptıkları her hareket, bir kelimeye bir cümleye tekabül edebilir. Hatta yatış pozisyonundaki durumları bile bize bir şey çağrıştırabilir. Örnek verecek olursak: rahat bir köpek yatışı için ön ayaklar uzatılmış ya da lateral (yan) olarak yatmış ise bu hayvan rahattır diyebiliriz.”
“Köpekler tehdit gördükleri her şeyi ısırabilir”
Veteriner Hekim Dirhem, saldırgan davranış gösterme eğiliminde olan köpeklerin bedenlerini iri gösterdiklerini, kulaklarını öne diktiklerini ve boyunlarını ileri doğru öne uzattıklarını belirtti ve şunları söyledi:
“Son olarak da ısırmadan bahsedelim. Köpekler tehdit gördükleri her şeyi ısırabilir. Bu durum; köpeğin, sahibini, bulunduğu yeri ve kendini koruması gerektiğinde açığa çıkabilir. Köpeği kışkırtan davranışların yapılması onları hırslandırır ve saldırıya teşvik eder. Isıracak köpeği anladığımızda yavaşça yolumuzu değiştirmeli ve koşmamalıyız, hareket etmemeliyiz. Korkmamaya gayret göstermeliyiz. Hiç koşacak yerimiz yoksa yere yatıp başımızı koruyacak şekilde yatmalıyız ama bu hareketleri çocuklar yapamaz korkar ve kaçmaya çalışır. Bunun için çocukları köpeklerle yalnız bırakmamalıyız.”
