Haber: İrem Bozuklu
Deprem gibi doğal afetler sonrasında insanlar her zaman olduğundan daha çok ve hızlı iletişime ihtiyaç duyuyor. Afetler ve acil durumlarda kesintisiz iletişim aracı olan telsizlerle ilgili, Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti Elazığ Başkanı Muzaffer Gürtaş, Fırat Haber’e özel açıklamalarda bulundu.
Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti hakkında bilgi alabilir miyiz ?
Öncelikle, Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti (TRAC), tamamıyla gönüllülük esasıyla çalışan bir dernektir. 1952 yılında Türkiye’de bulunan amatör telsizcilerin bir araya gelerek İstanbul’da kurduğu bir dernek. Şu anda Türkiye genelinde 58 şubesi ve 18 temsilciliği bulunuyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Elazığ’daki tek dernek. Elazığ’ın dışında Doğu bölgemizde telsizcilikle alakalı başka bir dernek bulunmamaktadır.
Amatör telsizcilik nedir?
Amerika’da insanları sosyal hayatın içine çekebilmek maksadıyla, geçmişlerde Citizen Band dediğimiz insanların görüşme yapabileceği bir telsiz frekansıdır. Türkiye’de buna Halk Bandı adı veriliyor. Asıl kurulma amacı insanların birbiri ile iletişime geçmelerini sağlamak. Çünkü kurulduğu dönemde cep telefonunun bulunmaması haber alma imkanını kısıtlıyordu. Hobi olarak başlayan, insanların birbiri ile iletişim kurmalarını sağlamak amaçlı kurulan dernek, körfez depremi zamanında amatör telsizcilerinin ne demek oluğunun açığa çıkmasıyla başladı. Orada, bakanın açıkladığına göre, enkaz altındaki, bin 200 kadar yaralı kişinin kurtarılmasında amatör telsiz kullanıcılarının etkisi oldu. Enkaz altında kalan amatör telsizci uygun frekansla sinyal gönderiyor, arama çalışmasındaki amatör telsizci ise gönderilen sinyal ile enkaz altında bulunan kişinin yerini tespit ediyor. Bu sayede afet anında insanların kesintisiz iletişim kurmalarını ve hayatlarının kurtulmasını sağlıyor. İlk zamanlarda hobi olarak kullanılan telsiz, zamanla insanların hayatını kurtarmak için kullanılmaya başladı.
Türkiye’de son İstanbul depremi ve Elazığ depreminde gördük ki, yoğunluktan dolayı telefon şebekelerine ulaşamama ve kesintiler gibi sorunlar yaşanabildi. Telsizde böyle bir durum söz konusu değil.
Telsizin hayatımızdaki yeri konusunda neler söylemek istersiniz?
Telsizin hayatımızdaki yeri olması gerektiğinden çok daha az durumda. Telsizin önemi maalesefki çok bilinmiyor. Büyük bir deprem atlattık. Bizler deprem anında hemen Türkiye Radyo Amatörleri Derneği ile iletişime geçerek deprem olduğunu bildirdik ve onlardan gelen bilgiler sayesinde kaç şiddetinde olduğunu öğrenebildik.
Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti (TRAC), ülkemizde afetler ve acil durumlar konusunda hizmet veren ilk gönüllü kuruluştur. Eskiden gönüllüler değilde belli kurum ve kuruluşlardaki insanlar telsizi kullanabiliyordu. Sivil Savunma Yasası’nın gönüllülerin katılımını öngören 11’inci Maddesi ile gönüllü insanların TRAC’ta gönüllülük esaslı çalıştırılmasına izin verilmiştir.
Ülkemiz ve yakın çevresinin depremsellik gerçeği bu hizmetin verilmesini gerekli kılmış, deneyimler ve gözlemler ışığında hizmet sürekli bir şekilde geliştirilmiştir. 1991 Tiflis depremi, 1992 Erzincan depremi, 1995 Dinar depremi, 1998 Batı Karadeniz sel felaketi ile Adana-Ceyhan depremi ve 1999 Körfez ile Düzce-Kaynaşlı depremlerinde bu hizmetin örnekleri görülmüştür.
Ortak çalıştığınız kurum ve kuruluşlar var mı?
1998 yılında AKUT ile kurumsal iş birliği süreci başlatılmıştır. Daha sonrasında Sivil Savunma, Başbakanlık, Türk Kızılay’ı, 112 ve İtfaiye birimleriyle daha sonra da İTÜ, Dokuz Eylül Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bakanlığı, Kandilli Rasathanesi ve AFAD ile kurumsal iş birliği yapılmaya başlanmıştır. Kızılay, 112, UMKE, İtfaiye gibi afet anında sahada görevlerini ifa eden birimlerin ortak bir frekansa bağlanmasını sağlayan bir derneğiz.
Kimler amatör telsizci olabilir?
Öncelikle amatör telsizci olabilmek için sınava girerek ruhsat alınması gerekiyor. Amatör telsizcilik sınavı için başvuruda bulunacakların on iki yaşından büyük ve temyiz kudretine sahip olması zorunludur. Reşit olmayanların veli/vasi izni olması gerekmektedir. Amatör telsizciler belge sınıfına göre A, B ve C sınıfı olarak üçe ayrılır. A sınıfı belgesi: Özel Telsiz Sistemleri Yönetmeliği’nin ekinde yer alan EK-4 Amatör Telsiz İstasyonları’nın Tablo-1’inde belirtilen tüm frekans bantlarında, belirlenen güç sınırlarında, izin verilen emisyonları kullanabilme olanağı sağlar. B sınıfı belgesi: Özel Telsiz Sistemleri Yönetmeliği’nin ekinde yer alan EK-4 Amatör Telsiz İstasyonları’nın Tablo-1’inde B sınıfı için belirtilen frekans bantların, belirlenen güç sınırlarında, izin verilen emisyonları kullanabilme olanağı sağlar.
C sınıfı belgesi: Özel Telsiz Sistemleri Yönetmeliği’nin ekinde yer alan EK-4 Amatör Telsiz İstasyonları’nın Tablo-1’inde B sınıfı için belirlenen Spektrumun bir bölümüne düşük güç seviyelerinde kısıtlı erişimi sağlar. Sınavda A ve B sınıfı için oluşturulan sorulardan en az 75 puan alanlar A sınıfı; 60-74 arası puan alanlar B sınıfı; C sınıfı için oluşturulan sorulardan en az 60 puan alan adaylar ise C sınıfı amatör telsizcilik belgesi almaya hak kazanırlar.
Sınav çoktan seçmeli elli sorudan oluşur ve tek oturumda yapılır. Haberleşme, elektrik, elektronik ve fizik dallarından birinde en az lisans düzeyinde yüksek öğrenim görmüş olan adaylar, teknik konulardan sınava tabi tutulmazlar.
