Bilimsel çalışmalar yıldırım sırasında ortaya çıkan çeşitli radikallerin, sera gazlarının parçalanmasına sebep olarak atmosferi temizlediğini gösteriyor.
TÜBİTAK Bilim Genç’te yayımlanan yazıya göre, fırtına anında ortaya çıkan yıldırımlar her zaman yeryüzüne düşmez. Bu elektriksel boşalmalar bazen bulutlar arasında bazen de bir bulutun farklı kısımları arasında gerçekleşir.
Yıldırım sırasında gerçekleşen süreçleri yerinde gözlemlemek zor ve tehlikelidir. Ancak günümüzde fırtına bulutlarının üstünde uçarken, rüzgârın buluttan alıp getirdiği havayı toplayıp analiz edebilen deney uçakları var.
İnsan gözü tarafından algılanabilen parlamaların olduğu yıldırımlar sırasında yüksek miktarda elektrik boşalması olur. Daha düşük miktarda elektriksel boşalmalar sırasında ise insan gözü tarafından algılanabilen bir ışık ortaya çıkmaz. Araştırmacılar da radikallerin oluşmasına yol açan şeyin insan gözü tarafından algılanamayan zayıf yıldırımlar olabileceğini düşünerek laboratuvar ortamında deneyler yapmışlar. Sonuçlar bu düşünceyi doğrulamış.
Araştırmacılar bugün atmosfer ile ilgili kuramsal modellerde insan gözü tarafından algılanamayan yıldırımların dikkate alınmadığını, eğer rutin olarak hidroksil ve hidroperoksil gibi radikaller üretiyorlarsa bu yıldırımların modellere dâhil edilmesi gerektiğini belirtiyorlar.
Konu hakkında detaylı bilgiye Science’ta yayımlanan makaleden ulaşabilirsiniz.
Kaynak: TÜBİTAK Bilim Genç
