Haber ve Fotoğraf: Hüsna Kısak/Muhammed Yadin Yılmaz
Aydın’ın Nazilli ilçesine bağlı Dallıca Mahallesi’nde, yoklukla yoğrulmuş bir hayatı azim ve sabırla berekete dönüştüren bir kadının hikâyesine Fırat Haber ekibi olarak tanıklık ettik. Sevgül Batur, yıllar önce temizlik görevlisi olarak çalıştığı okulda öğretmenlere ikram ettiği reçellerle başladığı yolculukta, bugün yüzlerce kişiye istihdam sağlayan bir ihracat markasının kurucusu. 300 çeşit ürünle dünya çapında tanınan ürünler üreten ve kendisi gibi birçok kadına ilham olan Batur’un üretim tesislerine giderek, kurduğu dünyayı okurlarımız için yazdık.
Dipten zirveye uzanan bir kadının hikâyesi
Aydın’ın bereketli topraklarında, Nazilli’nin Dallıca köyünde güneş erken doğar. Geceden kaynatılan reçellerin kokusu, sabahın serinliğine karışır. Burada bir kadın, yoklukla başladığı hikâyesini, sabırla, emekle, inançla yeniden yazdı. O kadının adı Sevgül Batur… Aslında onun yaşadıkları sadece kavanozlara sığmaz; bir direnişin, bir kadının kendine ve çocuklarına verdiği sözün hikâyesidir.
1980 yılında Manisa Akhisar’da dünyaya gelen Batur, henüz iki yaşındayken babasını trafik kazasında kaybetti. Bu kaybın ardından hikâyesi yön değiştiren Batur’un annesi başka bir evlilik yapınca, Batur ve kız kardeşi anneanne ve dedeye emanet edildi. Dedesine yardımcı olmak isteyen Batur, küçük yaşlardan itibaren bahçe işlerinde ve tütün tarlalarında mevsimlik işçi olarak çalışmaya başladı.
Çocukluğundan itibaren hayat şartları nedeniyle hızla büyümek zorunda kalan Batur, 16 yaşında evlendi ve dört çocuk annesi oldu. Evde vakit geçirmek için reçel, turşu, zeytin, tarhana gibi ürünler üretmeye başladı. Temizlik görevlisi olarak çalıştığı bir okulda, öğretmenlere evde yaptığı reçelleri ikram etti. Beğenilince, üretimi arttırdı; önce komşuya, sonra mahalleye satışlar yapayım derken bugün sosyal medya sayesinde Türkiye ve dünya çapında tanınan bir kadın girişimci oldu.
Bir kaşık umut, bir tencere sabır
“O tencereden şimdi 350 işçiye yemek çıkıyor”
Bizi içten gülümsemesi ve yeşillikler içindeki bahçesiyle karşılayan Sevgül Batur, bir tencere, bir kaşık ve komşusunun verdiği sacayağıyla başladığı serüvenini şöyle anlattı:
“Ben bu işe başlarken çok sabrettim. Hayat herkese adil değil. Kimimiz varlıklıyken değerini bilmiyoruz. Kimimiz de elimizde olan sınırlı imkânla, yeni imkânlar yaratmaya çalışıyoruz. Hayatım boyunca elimde olanla yetindim. Elimde olmayan şeyler için kafa yorup moralimi hiçbir zaman bozmadım. Size belki abartı gelebilir ama ben çocuklarımla aynı sofraya bir yıl boyunca oturamadım. Benim için çok zorlu bir süreçti. Maddi açıdan durumumuz iyi değildi; çalışmaya gittiğim için çocuklarımla yemek saatinde dahi aynı sofrada bulunamıyordum.
Bu işe sıfır bütçeyle başladım. Komşumun kaşığını, sacayağını bir yıl kullandım. O yokluk günlerini asla unutmadım. O tencereden şimdi 350 işçiye yemek çıkıyor. Aynı enerjiyle dünyaya ürünler gönderiyoruz.
Benim çalıştığım süre zarfında büyük kızımın emekleri de benim kadar var. Ben işteyken ev işleri, çocukların okul hazırlıkları, akşam yemeklerini büyük kızım hazırlıyordu. Çocuklarım, ‘anne bu süreç ne zaman bitecek?’ diyorlardı neyse ki o zorlu süreç geri de kaldı. Şu an yıllar önce benim gibi aynı yollardan geçen, kendi ayakları üzerinde durmaya çalışan kadınlara istihdam sağlıyorum. Bende bu yollardan geçtim, yok nedir çok iyi bilirim. Hayatımın en zor yıllarıydı…”
Reçelden, turşudan daha fazlası: Bir kadın hareketi
“O bir patrondan daha fazlası”
“Çalışanlarının özel hayatını da düşünüyor”
Binbir zorlukla bugünlere gelen ve başarılı bir girişimci olan Sevgül Batur’un üretim tesislerinde bugün 300’e yakın ürün hazırlanıyor. Reçel, tarhana, turşu, kuru meyve cipsi gibi ürünlerin üretildiği tesiste yaz aylarında işçi sayısı 15’ten 350’ye çıkıyor. Ürünler yalnızca Türkiye’nin 81 iline değil; Avusturya’dan Umman’a, Hollanda’dan Viyana’ya kadar ulaşıyor.
Bu başarı hikâyesinde elbette yalnız değil Sevgül Batur. Tesislerinde birçok kadın uzman ve işçiyi istihdam ediyor. Bu kadınlardan biri olan tesisin Satış Sorumlusu Mücella Pelin, Sevgül Batur’u ve yaptıkları işi anlattı:
“Sevgül Hanım ile arkadaşımın aracılığıyla sosyal medya üzerinden tanıştık. Kendisi de beni bir telefonumla işe aldı. 1 yıldır bu iş yerinde çalışıyorum. Burada satış, hijyen ve kavanozlarla ilgileniyorum.
Sevgül Hanım’ın emeklerine bende emek katmak istiyorum, burada çalışmayı çok seviyorum. Müşterilerimizde geri dönüşlerinde çok güzel tepkiler veriyorlar. Her gelişlerinde çok mutlu oluyoruz. Bu bizi çok memnun ediyor.
Sevgül Hanım’ı bir patron olarak değil bir abla, anne olarak görüyorum; onu çok seviyorum. Sevgül Hanım bana örnek bir kadın o bizlere ilham oldu, azmini seviyorum.”
Paketleme bölümü işçisi Revşan Orasan da yaptıkları işten bahsederek, “Kendi yaptığımız reçelleri, erişte ve tarhanaların hepsini burada paketleyip 81 il başta olmak üzere yurt dışına da gönderim sağlıyoruz. Her ürünün aşaması farklı, işimizin en keyifli yönü kendi yaptığımız ürünleri tanıtmak. Burada hijyen birinci önceliğimiz. Güzel geri dönüşler sayesinde bunun kıymetini daha iyi anlıyoruz. Sevgül Hanım bizlere her konuda destek olan kadınları önemseyen, kadın istihdamı konusunda gayet özverili çalışan bir patron, bir abla, bir anne; onu örnek alıyorum” ifadelerini kullandı.
Sevgül Batur işçilerinin özel yaşantısına da oldukça özen gösteriyor. Bunun en iyi örneklerinden biri üretim işçisi Yıldız Sınav. Üretim sürecindeki işlerini anlatan Sınav, bir anısını bizimle paylaştı: “Benim için burada çalışırken yaşadığım en güzel anlardan biri Sevgül Hanım’ın beni Umre’ye götürmesi… Onun sayesinde kutsal toprakları ziyaret ettim ve bunu hiçbir cümle ile tarif edemem.”
Dut dalları arasında yükselen hayaller
Dallıca Mahallesi’nde artık sadece dut toplanmıyor; kadınlar umut topluyor. Her kavanozda biraz sabır, biraz alın teri ve çokça azim var. Sevgül Batur’un açtığı yolda yürüyen kadınlar, yalnızca üretmiyor, kendi hikâyelerini de yeniden yazıyor.
Bugün sıfırdan başlayıp, dünya pazarına uzanan bu yolculuk, aslında bir hatırlatma teşkil ediyor: Azın ne kadar çok olduğunu, yoktan başka sermayesi olmayanlar bilir. Ve bazen, bir komşunun verdiği sacayağı, bir kadının dünyayı değiştirmesine vesile olabilir.
