Kars’ın meşhur kazı

Kars’ın ilçe ve köylerinde nisan ayında meralarda otlayan, ekim ayından bu yana yalnızca arpayla besiye alınan ve kar yedikten sonra yağlanarak lezzetini alan kazlar kesime hazır hale gelir. Kazlar türüne göre değişmekle birlikte 130 gün içinde 15-60 civarında yumurta verebilirler. Genelde çoğu kaz türünde ortam ve hava sıcaklığı çok önemli. Pek çok aşamadan geçen kaz eti tüyleri tandırın ateşi yoluyla temizlenir. Sonrasında yıkanan kazlar ertesi güne kadar tuzlu ve soğuk suda bekletilir.

Kaz bölgeye büyük bir gelir desteği sağlamaktadır. Çiftliklerden sürekli kargoyla sipariş yöntemiyle alıcısına gönderiliyor. Ancak etinin yanında da kıymetli bir diğer yeri ciğeri. Ciğerinin en çok tüketildiği ülkeler arasında Fransa, Polonya, Macaristan, İsrail ve Rusya yer alıyor. Kazın tüyü de ekonomik bir önem taşıyor.

Kazın en önemli kısımlarından biri de yağıdır. Toplanan kaz yağı, her yemekte kullanılabilir. Lezzetli olmasının yanı sıra diğer yağlardan daha sağlıklıdır. Kalp dostu tekli doymamış yağlar açısından zengin özleriyle kandaki kolesterolü düşürmeye yardımcı olur. Bağışıklığı güçlendirir, yüksek enerji veren yapısıyla özellikle kış aylarında tüketilerek kişiyi soğuktan korur. Her türlü ağrıya soğuk algınlığına devadır. Diz, sırt, yüz için hem bakım hem ağrı kesici hem de masaj için kullanılır. Kas gevşetici niteliği taşır. Bu yağı kullanmak bilinen eski şifa yöntemlerinden biridir.

Kaz sadece etiyle ön planda değil. Tarihte bunun örnekleri de var: Altay Destanı ve Alıp Manaş destanında da kazın kurtarıcı rolüne rastlarız. Alıp Manaş tutsak edilmiştir. Tutsak edildiği yere ay kanatlı bir kaz gelir. Alıp Manaş kazın kanadına ailesine götürmek üzere bir mektup bırakır. Kaz mektubu alıp Manaş ailesine götürür ve ailesi durumu anlar. Altay Türkleri arasında bir kısım kabileler kazdan türediklerine inanırlar. Akça Han’ın bahadırlarından Targın’ın sevdiği Akça Han’ın kızı Ak Cunus kendisinin kaza benzediğini söyler. Ayrıca Şaman ayinlerinde Şaman’ın kaza binerek göğe yükseldiğine inanılır.