Yazı: Fatma Temiz
Yalın bir üslup ile tiyatro eleştirileri, öyküler, gezi yazıları gibi birçok esere imza atan, Türk edebiyatının önemli isimlerinden Reşat Nuri Güntekin’in dizilere konu olmuş eserlerini Fırat Haber okurları için derledik.
Çalıkuşu (1922)
Roman, dönemin sosyal yaşantısını eleştirel bir şekilde okura sunmasıyla “ilk gerçekçi roman” olarak biliniyor. Başta bir tiyatro oyunu olarak yazılan eser, dönemin koşullarından dolayı sahnelenemeyeceğinden İstanbul Kızı adı değiştirilerek Çalıkuşu adıyla roman şeklini almış.
Eserde ailesini küçük yaşta kaybeden Feride’ye okul hayatında haraketli bir çocukluk geçirmesi nedeniyle arkadaşları tarafından “çalıkuşu” takma adı verilir. Feride yetişkin bir birey olduğunda Kamuran ile bir şekilde tanışıp ona âşık olur. Evlilik kararı alan ikilinin arasında geçen bazı olumsuz olaylardan dolayı yolları ayrılır. Romanda uzun bir aradan sonra gelişen olaylar neticesinde tekrar birlikte olan ikilinin evlenmeleri konu alınır.
Dudaktan Kalbe (1925)
Müzisyen Hüseyin Kenan’ın, Bozkaya’ya giderek orada Lamia adlı şahıs ile tanışmasının ardından hikaye başlar. Kenan, Lamia’nın çillerinden dolayı ona “kınalı yapıncak” ismini verir. Zamanla birbirlerine âşık olurlar ve bu aşkın meyvesi olarak Lamia hamile kalır. Kenan ona evlenme teklifi etse bile Lamia bunu ona acıdığını düşünerek ettiğini zannederek teklifi kabul etmez. Kenan İstanbul’a geri dönerek Cavidan ile evlenir fakat bu evlilik de onu mutlu etmez. Lamia için geri döndüğünde onun başka biri ile evleneceğini duyar ve buna dayanamayıp intihar eder.
Yaprak Dökümü (1930)
Ali Rıza Tekin, Ferhunde, Necla, Leyla, Fikret, Hayriye ve Oğuz karakterlerinin yer aldığı romanda bir aile dramı anlatılıyor. Ali Rıza aile değerlerini korumak ve bunu çocuklarına da aşılamak isteyen bir babadır. Ama işinde başına gelen talihsiz bir olay yaşaması ve işi bırakmasının ardından ve Necla’nın İstanbul ‘da üniversite kazanmasıyla oraya taşınan ailenin Oğuz ve Ferhunde ile yollarının kesişmesiyle olaylar başlar.
Bunlar yalnızca dizilere konu olan eserlerdi. Fakat Reşat Nuri yaşadığı süre boyunca edebiyat alanına birçok roman, hikaye ve tiyatro oyunu kazandırdı. Bunlardan bazıları Damga, Kavak Yelleri, Yeşil Gece, Acımak, Eski Şarkı, Miskinler Tekkesi, Aşk Mektupları, Anadolu Notları gibi eserlerdir.
