Yazı: Gülzade Avcı
Stres, günlük hayatımızda karşılaştığımız olumsuz durumlar karşısında vücudumuzun verdiği bir tepkidir. Vücudumuz bu durumlardan kurtulma isteğini stres yolu ile belli eder. Uzun süre strese maruz kalmak, kişi sağlığı üzerinde olumsuz etkiler oluşmasına neden olabilir. Stresten kurtulmak için bazen alternatif yollar ararız ve karşılaştığımız sorunları görmezden gelmek, ertelemek bazen daha kalıcı bir çözüm gibi gelir. Sorunları ertelemek için sorunu düşünmemeyi sağlayacak her türlü yola başvurabiliyoruz. Bu yollar bizi çoğu zaman üretkenlikten, sosyalleşmekten ve günlük hayatın olağan akışından uzaklaştırır. Bu yazımın konusu da strese farklı noktalardan bakışı içeriyor.
Bilgisayar oyunları, mimarileri gereği kişiye sanal olarak gelişme ve sosyalleşme imkânı sunar. Kişinin takdir edilme ve temel olarak kendini yeterli hissetme ihtiyacını kolay yoldan karşılaması, sanal dünyanın cazibesini daha da arttıran temel unsurlar arasında.
Sanal kabuk: Hikikomori
Japonca bir kelime olan “hikikomori” kelimesi, yaşamdan elini ayağını çekip zamanlarının çoğunu bilgisayar başında geçirenleri ifade etmektedir. Gençlerin dış dünyadan kendilerini soyutlamaları, nitelikli iş gücünün kaybolması ve başka birçok sorun, stres altında aşırı saldırganlık durumlarının ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.
Gençler kendilerini belli başlı konularda geliştirip, gelecekteki iş hayatına hazırlanmaları için gereken zamanı bilgisayar başında geçirerek, sahip oldukları en değerli şeylerden olan zamanı boşa harcamalarının yanı sıra yeteneklerinin de hiç gün ışığına çıkmadan kaybolmasına sebep olmaktadır.
Stressiz yaşamanın vermiş olduğu rahatlık bu konuda bir çeşit bağımlılığın ortalığa çıkmasına sebep olmaktadır. Peki stresin hayatımıza etkileri neler? Uzun süre strese maruz kalmanın kişisel sağlık açısından yarattığı problemleri gelin birlikte inceleyelim.
Stres karşısında ne yapmalıyız?
Uzun süre strese maruz kalmak, ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Başlıca vücudun bağışıklık sistemini baskılamasına, kalp krizi ve beyin kanamasına sebep olabilmektedir. Peki stres durumunda ne yapılmalıdır?
Maddi sıkıntılar, yetişmesi gereken görevler, iş hayatı, günlük hayatımızda yapmamız gereken her şey bir stres kaynağıdır. Stres, bu durumlarda “Ne yapalım şimdi?” sorusunu vücudunuzun size aralıksız olarak sormasından başka bir şey değildir.
İnsan davranışı ve psikolojisi uzmanlarının tavsiyelerine göre; stres ile karşılaşıp bunu hissetmeye başladığımız zaman, durup derin bir nefes almak ve sakinleşip ardından ne yapacağımıza karar vermek, stres yönetiminin başlıca yollarından.
Stres iyi bir şey de olabilir: Istakoz Hikayesi
Stres aslında sanıldığının aksine iyi bir şey de olabilir. Abraham Twerski’nin anlatımı ile “Istakoz Hikâyesi” aslında bu konuyu mükemmel bir şekilde anlamamıza yardımcı oluyor.
Bir gün, arkadaşının dişçi polikliniğine giden Twerski’nin gözüne masanın üzerinde duran “Istakozlar Nasıl Büyür?” isimli makalenin olduğu bir dergi çarpar. Istakozların nasıl büyüdüğü kimin umurundadır ki? Ancak ilgisini çektiği için okumaya devam eden Twerski, ıstakozun yapısal tanımı ile karşılaşır. Istakozların, sert bir kabuk içinde yaşayan yumuşak bir deniz canlısı olduğu ve kabuğun ıstakoz ile büyümediği bilgisi dikkatini çeker. Yani ıstakoz büyüyor, gelişiyor ama kabuk gelişmiyor.
Istakoz büyüdükçe, kabuk onu sıkıştırıyor ve ıstakoz kendini baskı altında, rahatsız hissediyor. Bu rahatsızlık duygusu, ıstakozun kabuk değiştirme zamanı geldiğinin ve daha büyük bir kabuk oluşturması gerektiğinin habercisi. Bu sancılı ortamda, ıstakoz bir kaya oluşumu bulup onun altına giriyor. Eski kabuğunu çıkarıp atıyor ve yeni bir kabuk oluşturuyor. Bu işlem ıstakoz ölene kadar periyodik olarak devam ediyor.
Yani ıstakozun büyümesine olanak sağlayan, tetikleyici olan şey onun rahatsızlık duyması oluyor. Eğer ıstakozların bir doktoru olsaydı, ıstakozlar asla büyüyemezdi. Çünkü ıstakozlar rahatsız hisseder hissetmez doktora giderdi ve doktor ona antidepresan verirdi. Dolayısıyla kabuğunu asla çıkartıp, atmazlardı.
Bence stresli zamanların, büyümenin bir işareti olan zamanlar olduğunun da farkına varmamız gerekiyor. Eğer zorlukları uygun şekilde kullanırsak, zorluklar aracılığı ile büyüyebiliriz.
