Uluslararası bir araştırma grubu Venüs’ün atmosferindeki bulutlarda fosfin (PH3) molekülleri tespit ettiklerini açıkladı. Araştırmacılar, Venüs’te gözlemlenen yüksek miktardaki fosfinin kaynağının biyolojik süreçler olabileceğini iddia ediyor.
Güneş’e en yakın ikinci gezegen olan Venüs’ün yüzeyi, 450°C’nin üzerine çıkan sıcaklıklar sebebiyle, canlıların yaşamasına uygun bir ortam değildir. Ancak gezegenin atmosferinde yükseldikçe sıcaklıklar düşmeye başlar. Gök bilimciler onlarca yıldır Venüs’teki yüksek bulutlarda mikroorganizmaların yaşamasının mümkün olduğunu iddia ediyorlardı. Ancak bugüne kadar iddiaların doğru olabileceğine işaret eden herhangi bir bulguya ulaşılamamıştı.
Birleşik Krallık’taki Cardiff Üniversitesinden Prof. Dr. Jane Greaves önderliğinde çalışmalar yapan araştırmacılar, Venüs’ün atmosferinde fosfin molekülleri olduğuna dair ilk verileri Hawaii’deki James Clerk Maxwell Teleskobu (JCMT) ile yaptıkları gözlemler sırasında elde etmişler. Daha sonraları Şili’deki ALMA teleskoplarıyla yapılan gözlemler de bu sonuçları doğrulamış. Analizler, Venüs’ün atmosferindeki her bir milyar molekülden 20 kadarının fosfin olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar Venüs’ün atmosferinde gerçekten de fosfin molekülleri bulunduğundan emin olduktan sonra çeşitli bilgisayar benzetimleri yapmışlar ve gözlemlenen miktarda fosfinin biyolojik olmayan süreçler sonucunda oluşmasının mümkün olup olmadığı hakkında fikir edinmeye çalışmışlar. Güneş ışığı ya da yıldırımların tetikleyeceği kimyasal tepkimeler ve yanardağlardan yayılan kimyasal maddeler gibi etkenler göz önünde bulundurularak yapılan hesaplar, biyolojik olmayan süreçlerin bu kadar yüksek miktarda fosfin üretmesinin mümkün olmadığını göstermiş.
Araştırmacılar, eğer gerçekten de Venüs’ün atmosferinde mikroorganizmalar yaşıyorsa, bu durumu doğrulamanın çok çaba gerektireceğini söylüyorlar. Venüs’ün atmosferindeki yüksek bulutlar, 30°C civarında sıcaklıkları göz önüne alındığında, mikroorganizmaların yaşamasına uygun bir ortam olabilir. Ancak bu bulutlar aynı zamanda çok yüksek miktarda asit de içeriyor. Yeryüzündeki mikroorganizmalar %5 oranında asit bulunan ortamlarda bile yaşamakta zorlanır. Venüs’teki bulutlarsa neredeyse tamamen asitten oluşuyor. Herhangi bir canlı organizmanın bu kadar asidik bir ortamda canlı kalmayı nasıl başarabileceği de cevaplanmayı bekleyen bir başka soru.
Kaynak: https://bilimgenc.tubitak.gov.tr
